روز گذشته خبری در رسانه‌ها منتشر شد که براساس آن بانک مرکزی، شرایط تنظیم فرآیند احراز و تایید منشأ ارز توسط این بانک در قبال آیین‌نامه اجرایی واردات خودروهای کارکرده را اعلام کرده بود. البته این خبر با برخی سوءبرداشت‌ها با عناوینی همچون «توقف واردات خودروهای کارکرده تا اطلاع ثانوی» بازتاب پیدا کرد.
در بیانیه بانک مرکزی آمده است: «با عنایت به ضرورت تشکیل کارگروه مندرج در ماده (۲) آیین‌نامه مزبور، لزوم تنظیم فرآیند احراز و تایید منشأ ارز ازسوی بانک‌مرکزی (موضوع مندرج در ماده۳ آیین‌نامه موصوف) و تهیه و ابلاغ ضوابط مربوط به افتتاح و معدل حساب ارزی توسط بانک‌مرکزی (موضوع مندرج در ماده ۵ آیین‌نامه صدرالاشاره)، به کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی توصیه می‌شود تا قبل از تنظیم آیین‌نامه، دستورالعمل و ضوابط اجرایی آن و تایید برنامه واردات توسط کارگروه ماده «۲» آیین‌نامه، از هرگونه اقدام برای واردات خودرو کارکرده اجتناب کنند.»
درباره این موضوع با علی خسروانی، نایب‌رئیس اتحادیه صنف فروشندگان خودرو گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
به نظر شما چرا برخی افراد از این بیانیه بانک‌مرکزی دچار چنین برداشتی شدند که قرار است واردات خودروهای کارکرده متوقف شود؟
لازم است بانک‌مرکزی یک حساب ارزی معرفی کند تا اشخاصی که قصد واردات خودرو را دارند، ارز خود را به آن حساب واریز کنند؛ از جمله ایرانیان خارج کشور که در خارج از ایران پول یا شرکت دارند.
در واقع بانک مرکزی باید شیوه‌نامه‌ای را برای این روند مشخص کند. بانک‌مرکزی اعلام کرد توصیه می‌کنیم تا قبل از آنکه این موضوعات مشخص شود، مردم سراغ خرید خودرو خارجی نروند. الان افراد زیادی به دوبی و برخی کشورهای همسایه برای خرید خودرو رفته‌اند.
در آیین‌نامه هم آمده است اگر قبل از ثبت‌سفارش، فردی خودرویش را وارد کشور کند و قبض انبار شود، قابل‌قبول نیست. به عبارت دیگر تاریخ قبض انبار، باید بعد از تاریخ ثبت‌سفارش باشد.
در بیانیه بانک‌مرکزی به این نکته مهم اشاره شده و اصلا بیان نشده که قرار است تا اطلاع ثانوی واردات خودروهای کارکرده متوقف شود. این حرف‌ها مطرح نیست. الان شما با روابط‌عمومی بانک‌مرکزی هم تماس بگیرید همین نکته را بیان می‌کنند.
متن بیانیه بانک مرکزی می‌گوید توصیه می‌کنیم قبل از آنکه این شیوه‌نامه تصویب شود، برای خرید خودرو اقدام نکنید. حالا در برخی رسانه‌ها با چه تیتری این خبر منعکس شده است؟ با این تیتر که «بانک‌مرکزی واردات خودرو را تا اطلاع ثانوی متوقف کرد!» به نظر شما این تیتر چقدر با متن بیانیه همخوانی دارد؟
این روزها شبهات دیگری هم درمورد آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده مطرح می‌شود ازجمله اینکه شاید دولت جدید چندان رقبتی به واردات خودروهای کارکرده نداشته باشد یا واردات این خودروها مردم را با مشکل قطعات و خدمات پس از فروش مواجه می‌کند و حتی به قول برخی کارشناسان ممکن است ایران هم مثل برخی کشورهای آسیایی به قبرستان خودروهای کارکرده بدل شود.
واردات خودروهای کارکرده یک قانون بوده و این قانون روی میز دولت است؛ باید هرچه زودتر اجرا می‌شد. اما دلیل این که زودتر اجرا نشد، بحث آیین‌نامه‌های داخلی و مواردی مثل انتقال تکنولوژی ، بحث استاندارد و غیره ... بود. این موارد اصلاح و درنهایت این آیین‌نامه ابلاغ شد.
اتفاقا به نظرم موضوع واردات خودرو، جزو وعده‌های انتخاباتی آقای پزشکیان بوده؛ به هر حال این قانون، مصوب و لازم‌الاجراست. از طرفی خودروهای وارداتی ۳ تا ۵سال کارکرده کره‌ای و ژاپنی، بسیار باکیفیت‌تر از برخی خودروهای داخلی است. ضمن اینکه واردات خودروهای کارکرده یکی از گزینه‌هاست.
از آن طرف، واردات خودروهای صفر هم انجام می‌شود. قانون واردات خودروهای کارکرده صرفا برای آن است که با پول کمتر بتوان خودروهای بیشتری وارد کرد چون خودرو کارکرده قیمت ارزان‌تری دارد و از این جهت این قانون، ثمربخش است.
در مورد بحث قطعات و خدمات هم باید گفت الان خودروهای کارکرده مدل ۲۰۰۵ ،۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ در کشور داریم و عملا تبدیل به قبرستان خودروهای کارکرده شده‌ایم و قرار نیست با اجرای این قانون، این اتفاق رخ بدهد. سوالی که مطرح می‌شود؛ این است که خودروهای ۲۰۲۰ یا ۲۰۲۱ به‌روزتر هستند یا خودروهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ که در خیابان‌ها راه می‌روند و قطعات آنها دیگر در دوبی هم پیدا نمی‌شود؟
به نظرم شبهاتی که وارد می‌شود، به خاطر منافع شخصی است و افرادی که در این زمینه ذی‌نفع هستند به این مسائل می‌پردازند. با واردات خودروهای کارکرده به‌عنوان یکی از راه‌های تامین خودروهای موردنیاز بازار، هم قیمت‌ها متعادل می‌شود و هم افرادی که پول کمتری دارند به خودروهای باکیفیت‌تر دسترسی پیدا می‌کنند.
موضوع دیگری که در این زمینه مطرح می‌شود این است که واردات خودروهای کارکرده ممکن است به منابع ارزی کشور فشار وارد کرده و سبب افزایش نرخ ارز شود. نظر شما در مورد این تحلیل چیست؟
اگر واردات خودروهای کارکرده را با میانگین ۲۵هزار دلار در نظر بگیریم، حتی اگر ۱۰۰هزار خودرو هم در سال وارد شود، ۲ و نیم میلیارد دلار در یک سال نمی‌تواند فشاری به ارز مملکت وارد کند؛ آن هم با منابعی که در این آیین‌نامه دیده شده؛ در این آیین‌نامه بحث ارز اشخاص و ارز منشأ خارجی دیده شده است. یعنی کسانی که خارج از ایران ارز دارند (کسانی که خارج از کشور شاغل هستند یا زندگی می‌کنند یا تجارت و کسب‌وکار دارند) هم می‌توانند نسبت به واردات خودرو اقدام کنند.
بنابراین خیلی به منابع ارز دولتی فشار نمی‌آید. حدودا ۸ میلیون ایرانی خارج کشور داریم. البته منشأ این ارز باید به تایید بانک مرکزی برسد.
به‌عنوان‌مثال فردی که در آلمان زندگی می‌کند، فیش حقوقی خود را نشان می‌دهد که ماهانه ۵ هزار یورو حقوق می‌گیرد و در حساب بانکی هم مقداری پول دارد که می‌خواهد با آن خودرو وارد کند.
در مجموع این فرآیند پیچیده نیست.
